TIẾN TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN
GIA ĐÌNH PHẬT TỬ VIỆT NAM

Tác giả :  THÍCH QUẢNG TRÍ
(Kỳ 19)

CHƯƠNG II
TIẾN TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN
GIA ĐÌNH PHẬT TỬ VIỆT NAM

I-GIAI ĐOẠN HÌNH THÀNH (1930-1950)

1) Từ phong trào Chấn Hưng Phật Giáo (1930-1940)

2) Giai đoạn hình thành (1940 – 1950)

2a. Đồng Ấu Phật Tử

2b. Đoàn Phật Học Đức Dục

2c.Gia Đình Phật Hóa Phổ

II-GIAI ĐOẠN PHÁT TRIỂN (1951 – 1974)

* Năm 1953: Đại hội Huynh trưởng GĐPT lần thứ II tại Huế

*Năm 1953:  đại hội Huynh trưởng GĐPT lần thứ II  tại Huế

* Năm 1955: đại hội Huynh trưởng GĐPT lần thứ III tại Đà Lạt

*Năm 1961:đại hội Huynh trưởng GĐPT toàn quốc lần thứ IV tại Sài Gòn

*Năm 1963: GĐPT tham gia cuộc vận động đòi bình đẳng tôn giáo

*Năm 1964: Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất ra đời.

Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống Nhất (GHPGVNTN) có một hệ thống rất chặt chẽ, ở trong nước gồm có 2 cấp, Trung ương và địa phương.

Cấp Trung ương có Viện Tăng Thống, Viện Hóa Đạo và 7 Tổng Vụ.

Cấp địa phương có 8 Miền, Tỉnh, Thị cã và quận, xã, phường.

Hiến chương ra đời là căn bản pháp lý cho tổ chức GĐPT lớn mạnh. GĐPTVN được Hiến chương GHPGVNTN ghi rõ ở chương IV, điều 14 đó là Gia Đình Phật Tử vụ, một trong 6 vụ của Tổng vụ Thanh Niên thuộc hệ thống tổ chức của Viện Hóa Đạo.

Thượng tọa Thích Thiện Minh, Tổng vụ trưởng Tổng vụ Thanh Niên, đặc trách tổng điều hành các vụ: Gia Đình Phật Tử vụ, Sinh viên Phật tử vụ, Học sinh Phật tử vụ, Thanh niên Phật tử vụ, Thanh niên Phật tử Thiện chí vụ và Hướng Đạo Phật tử vụ. Ủy viên Gia Đình Phật Tử vụ do đạo hữu Võ Đình Cường đảm trách.

Khi Tổng Hội Phật Giáo Việt Nam thống nhất thêm một lần nữa, tổng hợp 11 tập đoàn hệ phái Nam, Bắc tông đã khai sinh ra Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất làm đà thúc đẩy cho GĐPTVN cần đại hội huynh trưởng toàn quốc để kiện toàn hệ thống giáo dục và thống nhất tổ chức.

Ngày 10, 11 và 12/01/1964, đại hội GĐPT Trung phần đã khai diễn và thành công mỹ mãn tại chùa Từ Đàm-Huế gốm có đại biểu của 14 tỉnh, thành tham dự.

Để tiến đến đại hội huynh trưởng toàn quốc vào giữa năm 1964, Ban Hướng dẫn TW đã cho mở trại ở các Miền, Tỉnh, Thành vào thời gian trước đại hội.

Ngày 20/3/1964, lễ dựng bia và truy phong cấp Dũng cho cố huynh trưởng Lê Văn Vinh tại Đà Lạt.

Ngày 20/4/1964, trại họp bạn Thiện Mỹ ngành Thiếu liên tỉnh tại Đà Lạt

Ngày 20/5/1964, trại họp bạn Thiện Mỹ ngành Thiếu liên tỉnh tại Quảng Ngãi.

*Đại hội Huynh trưởng GĐPT toàn quốc lần thứ V tại Sài Gòn:

Đại hội Huynh trưởng GĐPT toàn quốc lần thứ V được long trọng tổ chức tại trưỡng Nữ Trung học Gia Long- Sài Gòn vào các ngày 27, 28, 29 và 30/6/1964

Với 200 đại biểu của 42 tỉnh hội Trung, Nam và Miền Vĩnh Nghiêm, Đại hội đặt dưới sự chủ tọa của Thượng tọa Thích Thiện Minh, Tổng vụ trưởng Tổng vụ Thanh niên, GHPGVNTN.

Nội quy GĐPTVN 1964 và thành phần Ban Hướng dẫn TW-GĐPTVN được duyệt y ngày 21/7/1964. Trong điều 1 chương I về danh hiệu có ghi: “Chiếu điều 14 của Hiến chương GHPGVNTN lập ngày 4/1/1964, GHPGVNTN có một tổ chức giáo dục thanh niên lấy danh hiệu là Gia Đình Phật Tử Việt Nam. Tổ chức này nằm trong Tổng vụ Thanh niên, Gia Đình Phật Tử vụ Viện Hóa Đạo”

Đại hội lần này nhằm mục đích :

1-Thông qua Nội quy và Quy chế Huynh trưởng GĐPTVN

2-Gia Đình Phật Tử nông thôn

3-Ngành nữ trong GĐPT

4-Chương trình hoạt động của GĐPT

5-Bầu Ban Hướng dẫn Trung ương nhiệm kỳ 1964-1966

Thành quả đại hội :

1) Đại hội đã bầu ra BHD-TW-GĐPTVN nhiệm kỳ 1964-1966, gồm :

-Trưởng ban : Võ Đình Cường

-Phó trưởng ban : Tống Hồ Cầm, Hoàng Thị Kim Cúc

-Tổng thơ ký : Cao Chánh Hựu

-Phó Tổng thơ ký: Đoàn Văn Lộc, Nguyễn Xuân Quyền

-Thủ quỹ: Nguyễn Thị Bắc

2)Đại hội nhất trí giải tán BHD/GĐPT các Phần, thay vào đó là BHD các Miền. Dưới đây là danh sách các Trưởng BHD tại 7 Miền :

-Miền Vạn Hạnh : Lương Hoàng Chuẩn

-Miền Liễu Quán: Trần Ngọc Giao

-Miền Khuông Việt: Nguyễn Châu

-Miền Khánh Hòa: Mã Thành Cưng

-Miền Huệ Quang : Nguyễn Thanh Quang

-Miền Vĩnh Nghiêm : Nguyễn Đức Lợi

-Miền Quảng Đức: trực thuộc BHD-TW

(Tên các Miền là tên các đơn vị hành chánh của GHPGVNTN )

Theo báo cáo số lượng của các tỉnh, thành gởi về đại hội thì tổng số có 87.019 huynh trưởng và đoàn sinh đang sinh hoạt tại các đơn vị Gia đình.

Chia ra như sau :

1)Số lượng huynh trưởng và đoàn sinh GĐPT Trung phần:

-Gia trưởng :            873          -Huynh trưởng:     6.921

-Nam Phật tử:       4.836           -Nữ Phật tử :         3.889

-Thiếu nam:         14.364          -Thiếu nữ:           13.585

-Nam Oanh vũ:    17.739          -Nữ Oanh vũ:       16.202

2)Số lượng huynh trưởng và đoàn sinh GĐPT Nam phần . Trong hệ thống tổ chức Hội Phật học Nam Việt.

-Tổng số Gia đình:          50 đơn vị

-Huynh trưởng:               256

-Thiếu nam:                 1.094             -Thiếu nữ:             1.084

-Nam Oanh vũ:            1.193             -Nữ Oanh vũ:        1.220

3)Số lượng huynh trưởng và đoàn sinh GĐPT Nam tông :

-Huynh trưởng:               09               -Đoàn sinh:              200

4)Số lượng huynh trưởng, đoàn sinh GĐPT thuộc Giáo hội Tăng Già Bắc Việt tại miền Nam:

-Số Gia đình:        05      -Huynh trưởng:   25        -Đoàn sinh:  250

Sau đại hội toàn quốc, BHD-TW đã tổ chức thực hiện các hoạt động sau:

-Từ ngày 11 đến ngày 18/7/1964: mở trại A Dục huấn luyện đoàn trưởng nữ tại chùa Phước Hải, đường Trần Quốc Toản, Sài Gòn. Chị Hoàng Thị Kim Cúc làm trại trưởng.

-Ngày 30/8/1964: lễ bàn giao giữa BHD Trung phần với BHD-TW tổ chức tại chùa Từ Đàm-Huế.

-Ngày 22/11/1964: lễ đặt đá xây dựng Trung tâm Văn hóa thuộc Tổng vụ Thanh niên tại số 294 đường Công Lý-Sài Gòn (nay là Thiền viện Quảng Đức, tức văn phòng 2 GHPGVN) (Còn tiếp…)