B-HỆ THỐNG TỔ CHỨC GĐPTVN
I.Cấp trung ương
1)Ban Hướng dẫn Phật tử trung ương
2)Phân ban GĐPT trung ương
II.Cấp tỉnh, thành phố
1)Ban Hướng dẫn Phật tử tỉnh, thành
2)Phân ban GĐPT tỉnh, thành
III.Cấp cơ sở
1)Thầy trụ trì
2)Ban huynh trưởng GĐPT
3)Hệ thống tổ chức 1 đơn vị GĐPT
4)Điều kiện thành lập 1 đơn vị GĐPT
5)Cơ sở vật chất cần thiết cho sinh hoạt GĐPT
6)Chương trình một buổi sinh hoạt thường xuyên (hằng tuần)
7)Các hoạt động ngoại khóa của 1 đơn vị GĐPT
8)Ban bảo trợ GĐPT
Mục C điều 15 chương III Nội Quy Gia Đình Phật Tử 2013 quy định như sau :
C.Cấp cơ sở
Ban Huynh trưởng Gia đình có nhiệm vụ thực hiện mục đích Gia đình Phật tử theo sự hướng dẫn của Ban Hướng dẫn Phân ban Gia đình Phật tử tỉnh thành:
1.Gia trưởng:
-Thu nhận Huynh trưởng Đoàn sinh vào Gia đình.
-Hướng dẫn Huynh trưởng hoạt động đúng theo Nội quy Gia đình Phật tử và Hiến chương Giáo hội Phật giáo Việt Nam.
-Giữ gìn và phát huy tinh thần Đoàn kết nội bộ Gia đình.
-Triệu tập và chủ trì các cuộc họp Ban Huynh trưởng Gia đình.
– Thay mặt Ban Huynh trưởng Gia đình về hành chính, tài chính và đối ngoại.
-Quan hệ chặt chẽ với vị Trú trì, Ban Hộ tự để báo cáo tình hình sinh hoạt tu học, và tranh thủ sự hỗ trợ cho Gia đình.
2.Liên Đoàn trưởng:
-Điều hành hướng dẫn và hỗ trợ về chuyên môn cho các Huynh trưởng làm tốt nhiệm vụ.
-Lập kế hoạch sinh hoạt, tu học hằng tháng, hằng quý, hằng năm.
-Chịu trách nhiệm thực hiện chương trình tu học của Đoàn sinh, kế hoạch hoạt động Phật sự theo chỉ đạo của Ban Hướng dẫn Phân ban Gia đình Phật tử tỉnh, thành và những công tác Phật sự hỗ trợ Chùa, Niệm Phật đường.
-Tổ chức các cuộc lễ, trại, văn nghệ, triển lãm, công tác từ thiện xã hội…
-Phối hợp với Thư ký Gia đình báo cáo 6 tháng, cuối năm lên Ban Hướng dẫn Phân ban Gia đình Phật tử tỉnh, thành .
3.Liên Đoàn phó:
-Phụ tá cho Liên Đoàn trưởng, thực hiện các Phật sự do Liên Đoàn trưởng phân công.
4.Thư ký:
-Trợ lý Gia trưởng về hành chính, quản lý hồ sơ Gia đình, phối hợp với Liên Đoàn trưởng triển khai công tác Phật sự và lập báo cáo.
5.Thủ quỹ:
-Phụ trách về thu chi của Gia đình, thiết lập sổ sách kế toán tài chính, giữ gìn vật dụng, tài sản và báo cáo trong cuộc họp hằng tháng của Ban Huynh trưởng Gia đình.
6.Đoàn trưởng, Đoàn phó:
-Thực hiện các phương án tu học, sinh hoạt của Ban Huynh trưởng đề ra, lên chương trình sinh hoạt hàng tuần và trực tiếp điều khiển sinh hoạt Đoàn.
Trong một đơn vị Gia Đình Phật Tử cơ sở, nếu vị trụ trì là cha là mẹ thì ban huynh trưởng chính là những anh chị lớn “đãi lao” cho cha mẹ mà hướng dẫn các em trong các mặt tu học và sinh hoạt.
1.Gia trưởng : vào thời kỳ sơ khai của Gia Đình Phật Tử không có nhiều huynh trưởng, do đó thầy trụ trì thường mời một vị cư sĩ trong đạo tràng vào chức vụ gia trưởng. Việc làm này có cái lợi là thầy trụ trì an tâm vì có một người lớn tuổi thay mặt mình quản lý các em. Nhưng cũng có cái bất lợi là thường bị hạn chế trong việc tổ chức thực hiện các mặt hoạt động của đơn vị.
Thí dụ như trường hợp những năm đầu thành lập Gia Đình Phật Tử tại Rạch Giá – Kiên Giang. Các vị gia trưởng đều là quý bác trong Chi Hội Phật Học Nam Việt Tỉnh Kiên Giang, tự hồi nào tới giờ chưa biết Gia Đình Phật Tử là chi, thỉnh thoảng lắm đoàn viên mới thấy mặt bác. Rồi do bận công ăn việc làm mà có năm đơn vị thay đổi tới 2, 3 vị gia trưởng. Có nhiều vị gia trưởng mà đoàn sinh chỉ “văn kỳ thanh, bất kiến kỳ hình”. Đơn vị như “ con rắn đầu ở một nơi, mình rơi một nẻo” , lúng túng không biết đi hướng nào.
Vì vậy, Nội quy Gia Đình Phật Tử năm 2013 quy định tại mục C điều 14 chương III về gia trưởng như sau :
–Gia trưởng là một huynh trưởng trên 40 tuổi có đạo đức, uy tín, am hiểu mục đích Gia Đình Phật Tử và Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam do Ban huynh trưởng Gia đình mời, được vị Trú trì hoặc Trưởng ban hộ tự chấp thuận.
Vai trò gia trưởng rất quan trọng đối với vận mệnh của một đơn vị Gia Đình Phật Tử . Gia trưởng là cây cầu nối liền giữa ban huynh trưởng với thầy trụ trì; là bóng mát thứ hai cho đoàn viên nương tựa; là trung tâm đoàn kết, là niềm tự hào của toàn đơn vị; là vị thuyền trưởng tài năng đưa con thuyền đơn vị vượt bao thác ghềnh sóng dữ :
Đưa đàn cháu vượt muôn trùng bão giông”.
Trong một buổi “Ý hòa đồng duyệt” của ban huynh trưởng, khi nhiệt độ lên cao đến mức “vỗ bàn xô ghế” thì tiếng nói sau cùng của vị gia trưởng có công năng làm dịu mát những cái đầu nóng của các huynh trưởng trẻ và là kim chỉ nam hướng con thuyền ra khỏi vũng lầy sân si. Trong một đơn vị, gia trưởng là biểu tượng của bản lãnh, kinh nghiệm, khôn ngoan và mềm mỏng trong khi hàng huynh trưởng trẻ đại diện cho sức sống cuồn cuộn sôi trào của hỏa diệm sơn. Nếu biết kết hợp giữa hai năng lượng trên thì con thuyền Gia Đình Phật Tử cơ sở sẽ hùng tiến trên đại dương mênh mông.
2.Liên đoàn trưởng : nếu gia trưởng là khối óc của đơn vị thì liên đoàn trưởng chính là trái tim của Gia đình. Trái tim có khỏe thì thân thể mới được cường tráng, mới có đủ khả năng vượt qua bao trở ngại, khó khăn trong cuộc đời. Liên đoàn trưởng phải có một trái tim đầy nhiệt huyết, như một cái nồi “súp – de” chứa đầy năng lượng để đẩy con thuyền đơn vị mạnh mẽ vượt trùng dương . Nếu gặp phải một liên đoàn trưởng mà trái tim lạnh tanh thì ôi thôi, con thuyền sẽ nằm rục xác tại bến cảng, chẳng nhúc nhích đến đâu. Đơn vị nào sinh hoạt yếu kém thì cứ quy trách nhiệm cho liên đoàn trưởng là không sai chỗ nào.
Theo Nội Quy Gia Đình Phật Tử quy định, chức vụ liên đoàn trưởng phải do một huynh trưởng cấp Tín đảm nhiệm. Một huynh trưởng cấp Tín phải có tuổi đời tối thiểu là 28, đã có ít nhất 3 năm thọ cấp Tập, đã trúng cách tu học bậc Định và đã qua trại huấn luyện Huyền Trang. Đó là một đoàn viên đã có ít nhất từ 10 đến 15 năm đi sinh hoạt Gia Đình Phật Tử, trưởng thành lên từ một đoàn sinh, rồi làm đoàn phó, rồi lên đoàn trưởng… Giờ đây, anh (chị) nắm trách vụ điều hành cả ban huynh trưởng và chịu trách nhiệm trước gia trưởng về sự thịnh suy của đơn vị.
Người liên đoàn trưởng, ngoài những tính chất chung của một huynh trưởng Gia Đình Phật Tử, còn phải có tư chất của một thủ lĩnh : bản lãnh, năng động, tháo vát, siêng năng, quyết đoán, dám nghĩ dám làm, dám chịu trách nhiệm, biết áp dụng Từ Nhiếp Pháp vào công việc dẫn dắt tập thể hoàn thành mọi nhiệm vụ của Gia đình.
(Còn tiếp…)
Ý dẫn đầu các pháp,
Ý làm chủ, ý tạo;
Nếu với ý ô nhiễm,
Nói lên hay hành động,
Khổ não bước theo sau,
Như xe, chân vật kéo.
Phẩm Song Yếu 1