TIẾN TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN
GIA ĐÌNH PHẬT TỬ VIỆT NAM

Tác giả :  THÍCH QUẢNG TRÍ
(Kỳ 16)

CHƯƠNG II
TIẾN TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN
GIA ĐÌNH PHẬT TỬ VIỆT NAM

I-GIAI ĐOẠN HÌNH THÀNH (1930-1950)

1) Từ phong trào Chấn Hưng Phật Giáo (1930-1940)

2) Giai đoạn hình thành (1940 – 1950)

2a. Đồng Ấu Phật Tử

2b. Đoàn Phật Học Đức Dục

2c.Gia Đình Phật Hóa Phổ

II-GIAI ĐOẠN PHÁT TRIỂN (1951 – 1974)

* Năm 1953: Đại hội Huynh trưởng GĐPT lần thứ II tại Huế

*Năm 1953:  đại hội Huynh trưởng GĐPT lần thứ II  tại Huế

* Năm 1955: đại hội Huynh trưởng GĐPT lần thứ III tại Đà Lạt

Đại hội được tổ chức vào ngày 1, 2 và 3/8/1955 tại Đà Lạt, dưới sự chứng minh của Thượng tọa Thích Trí Quang, Chánh Hội trưởng Tổng hội Phật giáo Trung phần cùng quý Thượng tọa hữu trách tham dự (Đại hội này vắng mặt các đại biểu miền Băc vì biến cố chia đôi đất nước từ vĩ tuyến 17)

Thành phần tham dự :

Đại hội đặt dưới sự chứng minh của Chư tôn Thượng tọa trong Tổng Hội Phật Giáo Việt Nam và Tỉnh Hội Phật Giáo Lâm Viên (Đà Lạt).

Ban hướng dẫn GĐPT Trung phần, hiện diện có chị Hoàng Thị Kim Cúc, anh Nguyễn Xuân Quyền, Hồ Viết Lợi, Lương Hoàng Chuẩn (thiếu anh Võ Đình Cường)

Ban hướng dẫn GĐPT Nam phần có anh Tống Hồ Cầm, Nguyễn Văn Thục, Minh Quang, chị Nguyễn Thị Tuất, Võ Thị Liên Hương và đại biểu của 17 tỉnh thành tham dự

Mục đích :

Sửa lại một số điều khoản của bản Nội Quy GĐPT, thiết lập Qui chế huynh trưởng, tu chính nguyên tắc tổ chức và điều hành sinh hoạt Đoàn, Đội, y phục, huy hiệu, cấp hiệu và đào tạo huynh trưởng.

Thành quả :

-Cải tiến Qui chế Huynh trưởng GĐPT Việt Nam

-Tu chính hình thức

-Qui định quyền hạn của gia trưởng và liên đoàn trưởng, bỏ chức vụ liên đoàn phó, thay thế thành 1 liên đoàn trưởng nam và 1 liên đoàn trưởng nữ.

-Đề nghị các bác gia trưởng mặc đồng phục với các em mỗi khi đi trại

-Soạn chương trình tu học cho đoàn sinh nông thôn

-Đại hội lập kiến nghị lên Ban quản trị trung ương Tổng Hội Phật Giáo Việt Nam về ý chí thống nhất Bắc, Trung, Nam của GĐPT

-Đại hội thống kê và báo cáo tổng số đoàn sinh, huynh trưởng ở các tỉnh, thành gởi về. Trong 17 tỉnh, thành tổng cộng có 75 GĐPT với 416 huynh trưởng và 6.666 đoàn sinh.

Để cung cấp kịp thời số huynh trưởng cầm đoàn cho các đơn vị GĐPT mới thành lập, trại huấn luyện huynh trưởng cấp I được mở tại Huế năm 1955, trại có tên “Dìu Đàn Em” . Các anh Lê Cảnh Đạm, Lê Văn Dũng, Nguyễn Sĩ Thiều, Lương Hoàng Chuẩn, Nguyễn Như Danh, Nguyễn Xuân Quyền, chị Hoàng Thị Kim Cúc và các ban viên Ban hướng dẫn GĐPT Trung phần soạn thảo tập tài liệu “Huấn luyện Huynh trưởng cấp I” tại chùa Từ Đàm. Tài liệu này về sau được in thành 1.000 tập để sử dụng cho trại huấn luyện huynh trưởng vào mùa hè năm 1956.

*Những hoạt động trong năm 1956:

Tại miền Trung :

Ban hướng dẫn GĐPT Trung phần tổ chức trại họp bạn “A Dục” lần thứ I tại Phan Thiết từ ngày 08 đến 11/8/1956; lần thứ II tại Đà Nẳng một tháng sau đó. Hai trại họp bạn này nhằm mục đích kiểm điểm, đúc kết thành quả xây dựng phát triển tổ chức. Thảo luận các đề tài liên quan đến Hội Phật Giáo và đời sống của người huynh trưởng mà trong đại hội huynh trưởng toàn quốc tại Đà Lạt đã đề cập đến.

Từ việc áp dụng qui chế huynh trưởng theo tinh thần và theo quyết định của đại hội tại Đà Lạt. Ban hướng dẫn GĐPT Thừa Thiên, Trung phần cũng như Nam phần thiết lập hồ sơ quản trị huynh trưởng, xếp cấp và tổ chức lễ thọ cấp cho huynh trưởng.

Sau 3 tháng thu thập hồ sơ huynh trưởng của Ban hướng dẫn, Tổng Hội Phật giáo Trung phần ra quyết số 84/HĐTH/HT ngày 10/3/1956 về việc xét xếp cấp huynh trưởng. Trong đó, Trung phần gồm có :

Cấp Dũng : Anh Võ Đình Cường

Cấp Tấn : Anh Nguyễn Châu, Nguyễn Xuân Quyền, Lương Hoàng Chuẩn, Lê Văn Dũng, Lê Văn Vinh, chị Hoàng Thị Kim Cúc và chị Nguyễn Thị Út.

Cấp Tín : có 34 huynh trưởng

Cấp Tập: có 46 huynh trưởng

Ban Trị sự Tổng Hội Phật Giáo Trung phần duyệt y số 556/HC/TTS ngày 13/3/1956 và tổ chức trọng thể lễ trao cấp hiệu vào ngày 15-16/6 Bính Thân (22-23/7/1956) tại chùa Từ Đàm, Huế.

Khóa huấn luyện huynh trưởng dành cho các tỉnh mới thành lập tổ chức tại Qui Nhơn vào tháng 6 năm 1956.

Giữa năm 1956, gia đình anh Võ Đình Cường di chuyển vào Sài Gòn sinh sống. Do đó, do đó anh Nguyễn Xuân Quyền thay thế làm trưởng Ban hướng dẫn GĐPT Trung phần.

Tại miền Nam :

Năm 1956, Giáo Hội Tăng Già Bắc Việt và Hội Việt Nam Phật Giáo Bắc Phần di chuyển vào Nam đặt trụ sở tại chùa Giác Minh và chùa Phước Hòa (Hội Phật Học Nam Việt đã dời trụ sở qua chùa Xá Lợi đường Bà Huyện Thanh Quan, Sài Gòn)

Giai đoạn này GĐPT Chánh Đạo được củng cố. Thành phần Ban hướng dẫn GĐPT Nam Việt gồm có các anh : Tống Hồ Cầm, Ngô Văn Mão, Phan Cảnh Tuân, Nguyễn Hữu Huỳnh, Hồ Viết Lợi.

Thầy Chánh Tiến (Giáo Hội Tăng Già Bắc Việt tại miền Nam) có quy tụ một số thanh, thiếu, đồng niên tại chùa Kim Cương đường Trần Quang Diệu, Sài Gòn. Anh Nguyễn Văn Thục được mời giữ chức vụ liên đoàn trưởng. Đây là GĐPT Bắc Việt tại miền Nam đầu tiên được thành lập lấy tên GĐPT Giác Minh đặt tại chùa Kim Cương, sau dời về chùa Giác Minh đường Phan Thanh Giản. Gia đình này là nền tảng cho GĐPT Bắc Việt tại miền Nam, hình thành nên GĐPT miền Vĩnh Nghiêm về sau.

Hội Việt Nam Phật Giáo Bắc Phần tại miền Nam đặt trụ sở tại chùa Phước Hòa chợ Bàn Cờ, Sài Gòn thành lập GĐPT Minh Tâm và GĐPT Minh Trí tại Biên Hòa.

*Năm 1957:

Nội Quy GĐPT do đại hội huynh trưởng GĐPT Trung phần tu chỉnh, được Hòa thượng Thích Giác Nhiên, Chứng minh đạo sư, Hội trưởng Hội Phật Giáo duyệt y và ban hành bằng Nghị định số 722/HC/TTS ngày 01/06/1957.

*Các hoạt động trong năm 1958:

Ngày 3,4 và 5/7/1958, đại hội GĐPT Trung phần diễn ra tại chùa Từ Đàm, Huế dưới sự chứng minh của chư thượng tọa Trí Quang, Huyền Quang, Thiện Châu, v.v…Có 12 đoàn đại biểu tỉnh, thành và các GĐPT Tỉnh hội tham dự. Theo báo cáo của GĐPT Trung phần, hiện có 366 Gia đình và 21.560 đoàn sinh và huynh trưởng đang sinh hoạt. Sau 3 ngày nhóm họp, trại huấn luyện huynh trưởng cấp II đã mở tiếp thêm 4 ngày tại chùa Tây Thiên-Huế, trại có tên là “Tịnh Hạnh”. Cố vấn là thượng tọa Thích Thiện Châu, trưởng trại là anh Nguyễn Xuân Quyền, các ban viên gồm có Nguyễn Sĩ Thiều, Nguyễn Thắng Nhu, Lương Hoàng Chuẩn và 70 trại sinh tham dự. Kỳ đại hội và trại huấn luyện này, Ban hướng dẫn Tổng Hội đã thâu được nhiều kết quả khả quan, nhất là gây đạo tình thân ái giữa các huynh trưởng và các cấp lãnh đạo GĐPT các tỉnh.

GĐPT Nam phần căn cứ vào Quyết định số 04/QĐ của Chánh Hội trưởng Hội Phật Học Nam Việt ra ngày 25/12/1958 quyết định về việc công bố xét xếp cấp huynh trưởng GĐPTVN như sau:

Cấp Dũng : anh Tống Hồ Cầm, pháp danh Tâm Bửu, trưởng Ban hướng dẫn Trung ương GĐPT Nam Việt

Cấp Tấn: anh Trương Văn Trọng pháp danh Lệ Đạo; Trương Văn Sang pháp danh Lệ Tích; Phạm Văn Sắc pháp danh Như Không và Mã Thành Cưng pháp danh Minh Từ

Cấp Tín : có 16 huynh trưởng

Cấp Dự Tập : có 45 huynh trưởng

Năm 1958, gia đình anh Nguyễn Xuân Quyền di chuyển ngoại tỉnh. Đại hội bầu chị Hoàng Thị Kim Cúc pháp danh Tâm Chánh lên làm Trưởng ban hướng dẫn GĐPT Trung phần thay thế anh Nguyễn Xuân Quyền liên tục cho đến năm 1964 thì bàn giao cho Ban Hướng dẫn Gia Đình Phật Tử Trung Ương (Còn tiếp…)