Ngọn lửa đã được người tiền sử phát hiện ra từ cách đây hàng nghìn năm. Sự phát hiện ra ngọn lửa và sử dụng chúng cho mục đích sinh hoạt hàng ngày đã tạo ra một bước tiến quan trọng trong nền văn minh nhân loại.
Ngoài việc là một phát minh quan trọng nhất của loài người. Ngọn lửa cũng mang một sắc thái thần bí nhưng cũng rất thân thuộc. Ngọn lửa xuất hiện trong rất nhiều loại tôn giáo cổ xưa ở khắp nơi trên thế giới, con người thờ cúng lửa, phụng sự lửa khi lửa ban cho con người một cuộc sống ấm no và thoải mái hơn…
Hiện tại, cuộc sống văn minh đã làm cho chúng ta thoải mái và dễ dàng để tạo ra ngọn lửa. Từ các loại bếp ga, bếp điện, từ các vật dụng đánh lửa như bật lửa, diêm. Cho đến cách thức sử dụng và khai thác ngọn lửa cũng đã đạt đến trình độ rất cao. Đôi khi những điều đó khiến ta quên đi tầm quan trọng và cách thức tạo ra ngọn lửa khi không có sự hỗ trợ của các công cụ hiện đại. Ở nơi hoang dã với hai bàn tay trắng, bạn sẽ tạo ra một bếp lửa ấm áp như thế nào?
Nấu nướng ở trại, chúng ta phải nhớ: nhóm lửa là công việc quan trọng nhất vì đó là điều kiện tiên quyết để nấu được món ăn ngon, giữ ấm cơ thể vào ban đêm và tránh thú dữ lại gần. Sau đó mới làm rau củ quả, thịt … Cũng không cần phải bày biện nhiều món, tỉa bông tỉa hoa, xào nấu như tiệc tùng đình đám, nhưng cũng không nên cho trại sinh ăn uống quá kham khổ. Thức ăn phải ngon, bổ, rẻ, giản dị, dễ làm, phù hợp với nguyên liệu và gia vị mà chúng ta mang theo, nhất là phải biến đổi món cho ngon miệng và dễ tiêu hóa.
Chúng ta đã đều nắm rõ bản chất của ngọn lửa nên tôi sẽ không phức tạp hóa thêm vấn đề nữa. Lửa chỉ đơn giản là sự ô xy hóa nhanh chóng các vật liệu và tỏa ra nhiệt mạnh. Biểu hiện của ngọn lửa là ánh sáng được phát ra khiến ta có thể nhìn thấy lửa từ xa, lại gần thì cảm thấy nóng.
Nguyên liệu cháy, không khí và nhiệt là 3 yếu tố căn bản của một đám cháy. Chỉ cần nhớ và áp dụng được 3 yếu tố này bạn có thể xây dựng hay duy trì một đám cháy. Ngoài ra thì tỉ lệ giữa các thành phần này cũng cần phải hài hòa mới duy trì được sự ổn định của ngọn lửa. Không phải cứ nhét thật nhiều củi, chất cháy vào là sẽ làm ngọn lửa cháy to hơn đâu. Chất cháy dày đặc chiếm hết không gian của không khí sẽ ngăn cản sự cháy và dập tắt ngọn lửa. Với việc này thì cần bạn trang bị một chút kinh nghiệm thực tế chứ không đơn giản chỉ là một chút kiến thức mang tính chất sách vở.
Ngoài hoang dã, trong nhiều tình huống thì ngọn lửa mang một vai trò sống còn. Mang lại sự khác biệt giữa sự sống và cái chết. Ở nơi băng giá lạnh lẽo, một ngọn lửa đem đến sự ấm áp, duy trì nhiệt độ cho cơ thể trong cái lạnh dưới 0 độ. Nó không chỉ giúp ta nấu ăn và bảo quản thực phẩm, nó còn mang lại ánh sáng ở những nơi tối tăm, làm sạch nước, khử trùng, sử dụng nó như một tín hiệu cứu hộ hay một loại vũ khí chống lại các loại động vật nguy hiểm … Nó cũng đem lại cảm giác yên tâm, an toàn giống như có một người bạn đồng hành lúc cô đơn hay từ đó ta có thể sản xuất các loại công cụ và vũ khí.
Có rất nhiều tác dụng của ngọn lửa mà ta có thể liệt kê ra:
– Cung cấp ánh sáng cho ta khi tối trời, một bó đuốc có thể có tác dụng ngang với đèn pin. Giúp ta soi sáng trong lúc di chuyển, đánh bắt, làm việc trong đêm tối.
– Lửa giúp ta nấu ăn, hong khô các loại thực phẩm ( hun khói, nướng, sấy khô ) để bảo quản lâu dài.
– Lửa và khói có thể xua đuổi các loài động vật ra khỏi hang của chúng để ta đánh bắt ( xua chúng vào bẫy chẳng hạn ). VD: các loài chuột, chuột túi, chồn, cáo, thỏ, heo đồng cỏ …
– Giúp ta hong khô quần áo, y phục nhanh chóng trong những ngày ẩm ướt. Giúp ta không bị nhiễm lạnh. Một mẹo nhỏ ở đây là đặt một hòn đá lớn ngay sát vào bếp lửa và để quần áo lên trên. Đá nóng sẽ hút ẩm và làm khô quần áo một cách mau chóng mà không làm hỏng chúng.
– Lửa và khói có thể làm để tạo các tín hiệu cầu cứu, để liên lạc từ xa.
– Lửa dùng để diệt khuẩn, làm tinh khiết nước.
– Tạo ánh sáng, sưởi ấm và an thần. Giúp ta cảm thấy an toàn trước bóng tối và các loài thú dữ. Nó cũng là thứ vũ khí hiệu quả để chống lại các loại thú dữ tại mọi thời điểm.
Lửa còn có rất nhiều công dụng đặc biệt mà bạn có thể tự khám phá ra trong những tình huống khác nhau khi mình gặp phải. Bất kì khi nào bạn cần, bạn có khả năng làm ra lửa thì khả năng sinh tồn nơi hoang dã của bạn sẽ được đảm bảo hơn rất nhiều.
Đón xem kỳ sau: Chuẩn bị để nhóm lửa trong trại…
Ý dẫn đầu các pháp,
Ý làm chủ, ý tạo;
Nếu với ý thanh tịnh,
Nói lên hay hành động,
An lạc bước theo sau,
Như bóng, không rời hình.
Phẩm Song Yếu