Đóng hộp là một biện pháp dùng để bảo quản thực phẩm trong thời gian dài bằng cách đóng gói chúng trong những hộp kín. Phương pháp đóng hộp lần đầu phát triển ở cuối thế kỷ 18 và được dùng để bảo quản nguồn lương thực thực phẩm cho quân đội trong chiến tranh. Việc đóng hộp có thể giữ thực phẩm ổn định và có thể sử dụng thực phẩm đó một cách an toàn trong thời gian dài.
Phó giáo sư Nguyễn Duy Thịnh, Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm, Đại học Bách Khoa Hà Nội, cho biết thực phẩm đóng hộp nằm trong hộp kín phải mở ra kiểm tra mới xác định được chất lượng. Tuy nhiên, bạn có thể dùng giác quan để quan sát màu, trạng thái đặc lỏng, hạn sử dụng và hình dáng bên ngoài hộp có nguyên vẹn để đảm bảo an toàn.
Hộp phồng nắp hoặc bị biến dạng
Theo phó giáo sư Thịnh, đồ hộp có hiện tượng phồng nắp hoặc phồng căng, biến dạng có thể do vi sinh vật sinh khí phát triển, phân hủy và tạo ra khí như CO2, NH3… và sản sinh các độc tố. Trong không gian kín làm tăng áp lực gây ra méo hoặc căng hộp. Khi mở nắp nghe tiếng xì là do ém khí lâu.
Ngoài ra, chế biến không đúng quy trình tạo điều kiện để vi sinh vật phát triển khiến sản phẩm bị chua và hỏng. Ví dụ, Clostridium botulinum là vi khuẩn kỵ khí. “Môi trường càng đóng càng kín bao nhiêu thì nó càng sinh nhiều chất độc bấy nhiêu”, ông Thịnh nói.
Tuy nhiên, có nhiều loại vi sinh vật phát triển không sinh ra chất khí, có thể gây phồng hộp hoặc không nên khó phát hiện. “Do đó, dấu hiệu phồng lên chỉ là một biểu hiện để cân nhắc dùng đồ hộp”, ông Thịnh nhận định.
Hộp bị nứt, vỡ
Trong quá trình vận chuyển bị va đập hoặc bảo quản không đúng cách có thể khiến hộp bị nứt, tạo điều kiện cho vi sinh vật xâm nhập và phát triển. Khi đó, bạn có thể đun một nồi nước sôi và thả hộp thức ăn vào. Nếu có váng bọt lăn tăn xuất hiện thì không nên sử dụng hộp đồ ăn do đã có sự xâm nhập của vi khuẩn.
Đồ hộp có thể bị hỏng do các hiện tượng hóa học xảy ra bởi sự phản ứng giữa các thành phần của thực phẩm với nhau hay giữa các thành phần thực phẩm với bao bì. Các phản ứng hóa học này làm cho thực phẩm đổi màu sắc, hương vị giảm đi nhiều.
Hiện tượng này thường thấy nhiều ở đồ hộp có độ axit cao. Lượng kim loại nặng nhiễm vào sản phẩm, có thể gây biến đổi màu sắc, mùi vị của sản phẩm và gây độc đối với cơ thể. Tùy thuộc độ axit của sản phẩm, phẩm chất của bao bì, mà hàm lượng kim loại nặng tích tụ trong sản phẩm nhiều hay ít.
“Độc tố do vi sinh vật gây ra vẫn nguy hiểm nhất, tác động vào thần kinh, gây liệt cơ và tử vong nếu không điều trị kịp thời”, phó giáo sư nói.
Các chuyên gia khuyến cáo, tất cả các đồ hộp dấu hiệu hỏng do vi sinh vật gây ra, dù hộp bị phồng hay không bị phồng, đều không thể sử dụng làm thức ăn, phải hủy bỏ.
Người tiêu dùng nên mua thực phẩm đóng hộp ở cửa hàng uy tín, có nguồn gốc rõ ràng. Kiểm tra hình thức và hạn sử dụng của đồ hộp trước khi mua.
Nên xử lý đồ hộp trước khi ăn hoặc ngâm thực phẩm trong nước máy khoảng 10 phút trước khi rửa. “Ăn chín, uống sôi. Nếu đồ hộp có mùi của kim loại nhiều, mức độ nhiễm kim loại nặng đã cao, thì không nên sử dụng làm thức ăn.
Tuyệt đối không được ăn thực phẩm đóng hộp nếu nắp bị hỏng hoặc không được đóng đúng cách.
Được đóng lại.