Lúc bấy giờ, các tỷ kheo báo cho bậc Đạo sư biết: Bạch Thế Tôn, tỷ kheo này có lòng tham! Bậc Đạo Sư hỏi: Này tỷ kheo, có thật như vậy chăng? Bạch Thế Tôn, có thật! Bậc Đạo sư nói: Thuở trước, này tỷ kheo, ngươi cũng có lòng tham. Vì lòng tham, ngươi bị mất mạng, và các vị hiền trí cũng vì ngươi, bị mất trú xứ của họ.

Nói xong, bậc Đạo sư kể câu chuyện quá khứ :

KỲ 31: TIỀN THÂN KOPOTA
Tham thực cực thân

Một hôm, một con quạ bay ngang qua mái nhà bếp, ngửi thấy mùi các món ăn, khởi lòng tham, nghĩ rằng: Ta phải tìm cách đớp cho được cá thịt này. Nghĩ vậy, nó đậu cách đó không xa, dò xét chung quanh. Nó thấy buổi chiều Bồ tát bay về và bay vào bếp, nghĩ rằng nhờ con bồ câu này nó sẽ được ăn cá và thịt. Ngày hôm sau vào buổi sáng, nó bay đến. Khi Bồ tát bay đi kiếm ăn, nó liền bay theo. Bồ tát hỏi nó : Này bạn, vì sao bạn đi theo chúng tôi?

Nó nịnh hót : Thưa chủ, cử chỉ của chủ khiến tôi ưa thích. Bắt đầu từ nay tôi xin hầu hạ chủ.

Bồ tát nói với nó : Này bạn, món ăn của bạn khác, món ăn của tôi khác. Bạn hầu hạ chúng tôi sẽ gặp khó khăn!

-Thưa chủ, khi chủ tìm đồ ăn tôi cũng tìm đồ ăn và tôi sẽ đi theo chủ

-Thôi được, nhưng ngươi phải hết sức siêng năng.

Trong khi Bồ tát đi tìm ăn các loại hạt thì quạ cũng đi ăn các loại trùng dưới các đống phân. Buổi chiều, khi Bồ tát bay về, con quạ cũng bay theo vào nhà bếp. Người đầu bếp nhà triệu phú nói : Con bồ câu có đem theo một con chim khác về. Ông liền treo thêm một cái ổ rơm cho con quạ. Từ đấy hai con chim câu và quạ sống với nhau.

Một hôm, người ta đem đến nhiều cá và thịt cho người triệu phú. Người đầu bếp treo cá và thịt chỗ này chỗ kia trong bếp. Con quạ thấy vậy, lòng tham khởi lên :Ta sẽ không đi tìm đồ ăn ngày mai. Ta sẽ ăn những cá thịt này. Tối đến, nó vừa ngủ vừa rên. Sáng hôm sau Bồ tát kêu nó dậy. Nó nói:Thưa chủ, chủ hãy đi, tôi bị đau bụng! Bồ tát nói : Loài quạ không bao giờ đau bụng! Có lẽ ngươi muốn ăn cá thịt trong bếp này. Chớ làm vậy, món ăn loài người không thích hợp với ngươi đâu! Hãy đi kiếm ăn với ta!

-Thưa chủ, tôi không thể đi

-Chớ để lòng tham chi phối, chớ có phóng dật!

Khuyên quạ xong, Bồ tát bay đi kiếm ăn như mọi ngày. Người đầu bếp bắt đầu làm nhiều món ăn khác nhau với cá và thịt. Lúc bấy giờ, các nắp chảo để hơi nóng thoát ra. Người đầu bếp đặt trên miệng chảo một cái rá lượt rồi đi ra ngoài lau mồ hôi. Con quạ từ trong ổ rơm bay ra đậu trên chiếc rá lượt khiến chiếc rá chao đảo phát ra tiếng động. Người đầu bếp nghe tiếng động liền trở vào, thấy con quạ đậu trên miệng chảo. Nó đóng tất cả cửa ra vào, bắt được con quạ, đem nhổ lông, lấy củ gừng giả nhỏ cùng với muối thoa lên toàn thân con quạ, ném nó vào ổ rơm. Con quạ chịu khổ đau đớn nằm rên. Bồ tát, buổi chiều trở về, thấy con quạ gặp nạn, nói rằng :Ôi, con quạ tham lam, vì không làm theo lời ta, vì lòng tham của ngươi, ngươi bị khổ đau đớn.

Rồi Bồ tát nói lên bài kệ :

Sau đó, bậc Đạo sư giảng về Các Sự Thật. Cuối bài giảng, tỷ kheo ấy chứng được quả Bất Lai. Bậc Đạo sư kết hợp hai câu chuyện với nhau, nhận diện tiền thân như sau :

-Lúc ấy, con quạ là tỷ kheo tham lam

-Còn con bồ câu chính là Ta vậy.

CHÚ THÍCH :

–Phóng dật : là hành động buông thả theo sở thích để thỏa mãn những ham muốn xấu xa của mình, không biết giữ gìn thân, khẩu ý cho thanh tịnh.

–Quả Bất Lai : tức quả vị A Na Hàm, quả vị thứ ba trong 4 thánh quả :

1-Sơ quả : Tu Đà Hườn

2-Nhị quả : tư Đà Hàm

3-Tam quả : A Na Hàm

4-Tứ quả : A La Hán

Người đắc quả A Na Hàm sau khi chết sẽ sinh lên cõi Trời Tứ Thiền, ở đó mà tu tập cho đến khi đắc quả A La Hán, không còn lai sanh ở cõi Dục Giới nữa, vì vậy gọi là bất lai.

Ý NGHĨA CÂU CHUYỆN :

Bậc Đạo Sư , qua câu chuyện này, dạy chúng ta chớ nên phóng dật để cho lòng tham sai khiến làm điều xấu ác.