Thời ấy, bậc Đạo Sư đi đến Xá Vệ. Tại đây, bọn đệ tử của nhóm “Lục Quần Tỳ kheo”đi phía trước. Chúng vào các tinh xá chưa ai ở tranh giành : Trú xứ này dành cho giáo thọ sư chúng tôi; trú xứ này dành cho A xà lê chúng tôi; trú xứ này dành cho chúng tôi… Các trưởng lão đến sau không có trú xứ. Trưởng lão Xá Lợi Phất cũng không có nơi ở, đành ngủ nghỉ, kinh hành dưới một gốc cây không xa trú xứ của bậc Đạo Sư bao nhiêu. Khi trời sáng, bậc Đạo Sư biết được việc này, liền họp tất cả tỷ kheo lại, nói :”Này các tỷ kheo, trong giáo pháp ta, xứng đáng để được chỗ ngồi tốt nhất chính là những trưởng lão tuổi cao. Nhưng nay, các tỷ kheo, Xá Lợi Phất, đệ tử cao tuổi nhất của ta lại phải sống dưới gốc cây trong đêm qua” Để khuyến giáo các đệ tử, bậc Đạo Sư kể câu chuyện quá khứ :
KỲ 24: TIỀN THÂN Tittira Nên Kính Bậc Lớn Tuổi
Thuở xưa, trên sườn núi Hy Mã Lạp Sơn, có ba con vật sống gấn một cây bàng lớn : con chim trĩ, con khỉ và con voi. Chúng sống không kính nễ, không tùy thuận lẫn nhau. Chúng suy nghĩ :Thật không xứng đáng khi chúng ta sống như thế này! Ai cao niên nhất giữa chúng ta, chúng ta sẽ đảnh lễ vị ấy. Một hôm, khi cả ba con vật ngồi ở dưới gốc cây bàng, chim trĩ và khỉ hỏi con voi : Này bạn ơi, bạn có biết khi bạn thấy đầu tiên cây bàng này, cây ấy to lớn như thế nào? Con voi trả lời: Này bạn, khi tôi còn bé, cây bàng chỉ là một bụi cây, tôi đi ngang qua nó đụng bắp vế tôi. Khi tôi đứng , cành cây cao nhất chỉ chạm đến rún tôi. Như vậy, tôi biết cây này khi còn là một bụi cây. Rồi hai con vật lại hỏi con khỉ như trên. Con khỉ nói : Này các bạn, khi tôi còn là khỉ con, tôi ngồi trên đất, chỉ vươn cổ ra là có thể ăn được chồi cây cao nhất của cây bàng non này. Như vậy tôi biết cây này từ khi còn nhỏ. Hai con vật lại hỏi con chim trĩ như trên. Chim trĩ nói : Này các bạn,thuở trước, tại một chỗ nọ có một cây bàng lớn. Tôi ăn trái cây ấy, đi đại tiện ở chỗ này, từ đấy cây này mọc lên. Như vậy, tôi biết cây này từ khi cây ấy chưa mọc. Do vậy, tôi cao niên hơn các bạn. Được nghe nói như vậy, con khỉ và con voi nói với con chim trĩ có trí :Này bạn, bạn cao niên hơn chúng tôi. Từ nay trở đi, chúng tôi sẽ cung kính, đảnh lễ, cúng dường bạn. Chúng tôi sẽ phục vụ bạn. Chúng tôi sẽ vâng theo lời khuyến giáo của bạn. Bắt đầu từ nay, bạn sẽ chỉ dạy, khuyên bảo chúng tôi Từ hôm ấy, ba con vật tôn trọng, kính nễ lẫn nhau, tùy thuận nhau, sống như vậy cho đến khi mạng chung đồng sanh lên thiên giới.
***
Kể xong pháp thoại, bậc Đạo Sư đọc bài kệ :
Ai kính bậc lớn tuổi Là thiện xảo trong pháp Đời này được tán thán Đời sau sanh cõi lành
Rồi bậc Đạo sư nhận diện tiền thân như sau : -Khi ấy, con voi là Mục Kiền Liên -Con khỉ là Xá Lợi Phất -Con chim trĩ chính là Ta. CHÚ THÍCH : –Lục Quần Tỳ Kheo : vào thời Phật tại thế, trong số đệ tử của Phật có sáu tỳ kheo còn tâm hơn thua, hay tranh cãi chuyện này chuyện nọ … nói theo ngày nay là hay “quậy”. Chúng tỳ kheo thường gọi đám người ấy là “lục quần tỳ kheo”
Ý NGHĨA CÂU CHUYỆN : Sống trong tập thể, mọi người phải biết kính trọng người cao tuổi, phải biết tùy thuận nhau để giữ sự hòa hợp đoàn kết, đem lại cuộc sống an lạc.