Chuyện Tiền Thân Kỳ 14: Tiền Thân Bhojanīya

           Thuở xưa, khi vua Brahmadatta đang trị vì ở thành Ba La Nại, Bồ Tát sinh làm con ngựa Sindh nòi giống tốt. Con ngựa báu của vua được đang sức lộng lẫy. Nó ăn cơm được nấu với gạo thơm, đầy đủ với hương vị đặc biệt, đựng trong một cái đĩa bằng vàng trị giá năm trăm ngàn đồng tiền vàng. Chuồng ngựa được dựng trên đất ướp thơm với bốn loại hương. Xung quanh chuồng có treo những màn đỏ, trên trần có treo cái tán bằng vải, trang hoàng với các vì sao bằng vàng. Trên tường thả xuống những chuỗi hoa thơm, vòng hoa và một ngọn đèn dầu thơm luôn luôn cháy đỏ. Không có vị vua nào là không thèm muốn vương quốc Ba La Nại.
            Một thời, bảy vị vua bao vây thành Ba La Nại, gửi tối hậu thư cho vua Brahmadatta, nói rằng : Hãy trao vương quốc cho chúng ta hay là giao chiến. Vua mời các đại thần đến họp và hỏi : Này các khanh, nay phải làm gì ?
            -Tâu đại vương, vua không nên tự mình giao chiến trước. Hãy sai người cưỡi ngựa đi giao chiến trước. Nếu người ấy bất lực chúng ta sẽ tính sau.
            Rồi vua cho mời người cưỡi ngựa đến hỏi : khanh có thể giao chiến với bảy vị vua không ?
            -Thưa thiên tử, nếu thần có được con ngựa Sindh nói giống tốt thì kể gì bảy vị vua, thần có thể giao chiến với tất cả vua ở toàn cõi Diêm Phù Đề.
            -Này khanh, ta đồng ý
            Vị ấy đảnh lễ vua, từ trên lầu bước xuống, cho đem con ngựa Sindh giống tốt đến, tự tay mặc áo giáp cho ngựa, tự mình vũ trang toàn diện rồi lên lưng ngựa, đi ra khỏi thành và nhanh như sét, đánh tan đội quân thứ nhất, bắt sống một vua, cho dẫn vào trong thành; tồi đi nữa, đánh tan đội quân thứ hai cho đến đội quân thứ ba, tư, năm và bắt sống năm vị vua. Nhưng khi đánh tan đội quân thứ sáu và bắt vua thứ sáu thì con ngựa Sindh bị thương, chảy rất nhiều máu.

            Biết ngựa mình đã bị thương, người kỵ mã cho nó nằm trước cung vua, cởi áo giáp cho nó và sai lính nai nịt một con ngựa khác. Bồ Tát đang nằm nghiêng một bên điều trị vết thương, nhìn thấy người kỵ mã thay ngựa khác, bèn nghĩ : với con ngựa khác, người này sẽ không thể đánh tan đội quân thứ bảy và không thể bắt được vị vua thứ bảy. Như vậy sẽ làm tiêu tan công lao mà ta đã làm; còn người kỵ mã không ai sánh kịp này sẽ bị giết và nhà vua sẽ rơi vào tay quân thù ! Ngoài ta ra, không một con ngựa nào khác đánh tan được đội quân thứ bảy và có thể bắt được vị vua thứ bảy.
            Bồ tát bèn gọi người kỵ mã và nói : này bạn, ngoài tôi ra, không có con ngựa nào khác đánh tan được đội quân thứ bảy và bắt được ông vua thứ bảy. Tôi sẽ không để hủy hoại thành quả tôi đã làm. Hãy đỡ tôi dậy và nai nịt cho tôi.
            Sau khi nói vậy, Bồ tát nói lên bài kệ này :

Nay tuy nằm một bên
Bị bắn bởi mũi tên
Con ngựa nòi giống tốt
Thắng hơn con ngựa khác
Hỡi này người kỵ mã
Hãy nai nịt cho Ta.

            Người kỵ mã đỡ con ngựa dậy, băng bó vết thương, khéo nai nịt áo giáp cho nó, rồi nhảy lên lưng ngựa ra trận đánh tan đội quân thứ bảy, bắt sống ông vua thứ bảy và dẫn về đội quân của vua mình.
            Người kỵ mã dắt Bồ tát đến cửa nhà vua và nhà vua từ trong đi ra vỗ về con ngựa yêu quý của mình. Bồ tát nói với nhà vua : Tâu đại vương, chớ có giết bảy ông vua. Hãy bắt họ thề sẽ trung thành với nhà vua rồi thả họ ra. Hãy cho người kỵ mã thọ hưởng danh vọng xứng đáng với công lao. Đại vương hãy bố thí, hãy giữ giới, hãy trị vì quốc độ với chánh pháp công bằng.
            Bồ tát khuyến giáo nhà vua như vậy xong, người ta cởi áo giáp cho Bồ tát. Khi được cởi tung mảnh giáp, Bồ tát mệnh chung, được vua đích thân lo việc tống táng thật trọng thể.
­ ­ ­
            Sau khi kể câu chuyện quá khứ, bậc Đạo Sư nói với vị tỷ kheo mất tinh tấn :thuở trước, bậc hiền trí, dù trong hoàn cảnh khó khăn vẫn kiên trì tinh tấn, dù bị thương nhưng vẫn không thối thất. Còn ngươi, nay được sống trong giáo pháp giải thoát như vậy, vì sao lại thối thất tinh tấn ?
            Bậc Đạo sư sau khi kể pháp thoại này, kết hợp hai câu chuyện với nhau, kết luận với sự nhận diện tiền thân như sau :
            -Khi ấy, vua tức là A Nan
            -Người kỵ mã là Xá Lợi Phất
            -Con ngựa Sindh nòi giống tốt chính là Ta.