Tóm Lược 70 Năm Gia Đình Phật Tử Việt Nam (phần 2)

TÓM LƯỢC
70 NĂM GIA ĐÌNH PHẬT TỬ VIỆT NAM

Huynh trưởng cấp Tấn
Thị Bá HUỲNH VĂN TÙNG
Chánh Thư ký PB.GĐPT.TW

BÀI 2:

II.- TỪ NĂM 1951 ĐẾN NĂM 1962 :

1.- Thay đổi Danh xưng và Phát triển : (1951 -1953)

Tháng 3/1951 Trại Huấn luyện Huynh trưởng đầu tiên lấy tên là trại KIM CANG tổ chức 15 ngày tại Hội quán của Tổng Trị sự. Trong trại này, ngoài các Huynh trưởng miền Trung còn có các anh chị Huynh trưởng miền Bắc như các anh Lê Vinh, Trần Thanh Hiệp, Đặng văn Khuê, miền Nam có anh Nguyễn Hữu Huỳnh.

• Cố vấn trại Thầy Thích Minh Châu,
• Trại trưởng anh Võ Đình Cường, – Trại phó anh Phan Cảnh Tuân.

Đánh dấu sự phát triển lớn mạnh của gia đình Phật hoá Phổ (GĐPHP), nhắm có một đường hướng chung cho tổ chức, một hội nghị Huynh trưởng GĐPHP diễn ra tại chùa Từ Đàm – Huế vào các ngày 24, 25, 26/4/1951.(Đại hội lần thứ I) Lịch sử GĐPHP có thể được coi là bước sang một trang mới cho tổ chức GĐPT sau này. Đại hội gồm các Anh, Chị Huynh trưởng miền Trung (Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên, Quảng Nam, Đà Nẵng, Bình Thuận, Di Linh, Lâm Viên, Đồng Nai thượng), và các đại diện chính thức của GĐPHP miền Bắc, miền Nam

a).- Mục đích Đại hội :

• Báo cáo tình hình sinh hoạt phát triển GĐPHP tại các vùng miền và các Tỉnh.
• Trao đổi kinh nghiệm xây dựng Gia đình, tổ chức Đoàn đội và sự liên hệ với tổ chức Phật giáo địa phương
• Thảo luận Nội quy và Danh xưng

b)- Thành quả Đại Hội :

• Lần đầu tiên Thanh, Thiếu niên tin theo Phật trên toàn quốc đã thể hiện trên tinh thần LỤC HÒA, tạo sự đoàn kết.
• Dùng chung Danh xưng GIA ĐÌNH PHẬT TỬ VIỆT NAM (GĐPT VN) thay cho GIA ĐÌNH PHẬT HÓA PHỔ trong toàn quốc.
• Đồng lòng biểu quyết chấp thuận bản NỘI QUY GIA ĐÌNH PHẬT TỬ.
• Thiêt lập cơ cấu nghiên cứu giáo dục và Hoạt động thanh niên cho tổ chức Gia đình Phật tử (GĐPT)

Sau khi thống nhất danh xưng GĐPT, quý Anh, Chị trong Ban Hướng dẫn GĐPT miền Trung tổ chức một Đoàn huấn luyện lưu động đến các Tỉnh mở các lớp  Huấn luyện, đào tạo Huynh trưởng và Đội – Chúng trưởng.

Đoàn gồm các Anh : Võ Đình Cường, Lê Cao Phan, Phan Cảnh Tuân, Cao Chánh Hựu, Phạm Mạnh Cương, Nguyễn Khoa Dánh, Lê Văn Dũng…chị Hoàng thị Kim Cúc.

Đoàn huấn luyện lưu động đến mở trại tại các Tỉnh, cụ thể như sau :

• Trại HL Tinh Tấn 1 cho các tỉnh Đồng Hới, Quảng Trị, Thừa Thiên
• Trại HL Tinh Tấn 2 cho Đà Nẵng.
• Trại HL Lục Hòa 1,2,3 cho các Tỉnh Nha Trang, Ninh Thuận, Đà Lạt vào các mùa hè 1951-1952.

Hội nghị thống nhất Phật giáo Việt Nam vào ngày 6/5/1951 gồm các tập đoàn Tăng già, cư sĩ Phật giáo Bắc Nam Trung đã khai mạc hội nghị thống nhất Phật giáo Việt Nam tại chùa Từ Đàm – Huế. …

Trong dịp này Ban Hướng dẫn GĐPT Trung phần đọc chúc từ.

– Anh Lê Cao Phan sáng tác bài PHẬT GIÁO VIỆT NAM dâng lên đại hội.

– Ban Hướng dẫn GĐPT Bắc Việt : Gia đình Phật tử Bắc Việt gồm các đơn vị : Minh Tâm, Liên Hoa, Minh Đạo, Từ Quang,  lan đến các Tỉnh Hải Phòng,  Bắc Giang, Vĩnh Phúc ….do nhu cầu điều hợp các GĐPT Bắc Việt nên Ban Hướng dẫn GĐPT Bắc Việt ra đời :

• Trưởng ban : Chân Minh NGUYỄN VĂN NHÃ
• Phó Trưởng ban Ngành Nam : LÊ VINH
• Phó Trưởng Ngành Nữ : TUỆ MAI
• Uỷ viên Mỹ nghệ : Chân Quang TRẦN THANH HIỆP
• Thư ký : TUỆ NGA

2.-  Đại Hội Huynh trưởng GĐPT lần 2/1953:

Trong chiều hướng phát triển ngày càng lớn mạnh và sâu rộng đến các miền quê, vì chính sức sống và trưởng thành của tổ chức nên Hội nghị GĐPT

được tổ chức tại Từ Đàm-Huế vào các ngày 1, 2, 3/1/1953, nhằm duyệt xét lại chương trình tu học, huấn luyện cũng như hình thức sinh hoạt của GĐPT.

Đây là lần thứ hai GĐPT được triệu tập với đầy đủ các đại diện 3 miền Nam, Trung, Bắc gồm 63 đại biểu :

• Miền Bắc : 07 đại biểu
• Miền Trung :  55 đại biểu
• Miền Nam :  01 đại biểu

a) Mục đích của Đại hội:
Cải thiện sinh hoạt của khẩu hiệu được nêu ra là :

+  ĐẠO trong ĐỜI – ĐỜI trong ĐẠO  Lý thuyết cho thực hành và Thực hành cho Lý thuyết …

*Thống nhất về hình thức: căn bản là huy hiệu, phù hiệu

* Tại Trung Việt (Huế) thành lập các Đoàn:

• Đoàn Nữ Phật tử LIÊN HƯƠNG do chị Cúc, chị Đào, chị Nhơn hướng dẫn
• Đoàn Nam Phật tử THIỆN SINH do các anh Nguyễn Thu Khiết và anh Hoàng Anh Cung phụ trách.

Trại Bồ Đề 1 huấn luyện Đội Chúng trưởng tổ chức tại Phúc Yên (miền Bắc) do Anh Bùi Ngọc Phách làm Trại trưởng

• Tại Nam Việt, sau khi Đại hội 1953, anh Tống Hồ Cầm và anh Nguyễn Văn Thục quyết định giải tán hai GĐPT Chánh Giác và Chánh Tín để rồi sát nhập thành một GĐPT duy nhất thuộc hệ thống Hội Phật học Nam Việt tên là GĐPT Chánh Đạo. Đạo hữu VÕ ĐÌNH DẦN làm Gia Trưởng, anh NGUYỄN VĂN THỤC làm Liên đoàn trưởng. .

3.- Thời kỳ ổn định và phát triển (1954 – 1962):

Đầu năm 1954, miền Bắc tổ chức trại Họp bạn VÔ ƯU tại chùa Voi Phục (Láng). GĐPT các Tỉnh về dự trại, anh Nguyễn Minh Hiền làm Trại trưởng. Đây là trại cuối cùng, đến khi đất nước bị chia cắt bởi hiệp định Geneve lấy vĩ tuyến 17 làm ranh giới tạm thời cho 2 miền Nam Bắc.

Một số Đoàn sinh và Huynh trưởng ở Bắc Việt chuyển vào Nam sinh sống.

Anh Tống Hồ Cầm được Hội Phật học Nam Việt chỉ định làm Trưởng Ban HD.GĐPT Nam Việt, anh Nguyễn Văn Thục làm Phó Trưởng Ban.

Tháng 4/1955, khóa huấn luyện Huynh trưởng A Dục B được tổ chức tại Cần Thơ để đào tạo Huynh trưởng cho các Tỉnh Hậu Giang và Tiền Giang.

Với số Huynh trưởng được đào tạo ở 2 khóa A Dục lần lượt đi thành lập các GĐPT ở miền Nam.

Tất cả các GĐPT lúc bấy giờ đều lấy chữ Chánh làm đầu:

GĐPT: Chánh Giác (Chơ Lớn), Chánh Minh (Gia Định), Chánh Đạt (Chùa Từ Nghiêm – Sài gòn), Chánh Nguyên (Sài gòn), Chánh Định (Gia Định),

Chánh Thọ (chùa Vạn Thọ Saigon) và Chánh An (Thủ Thiêm Saigon). Chánh Thiện (Biên Hòa), Chánh Tâm, Chánh Đẳng (Cần Thơ), Chánh Tiến (Trà Vinh), Chánh Đức (Sa Đéc), Chánh Tín (Sóc Trăng), Chánh Huệ (Trà Ôn), Chánh Nghiêm (Thủ Đức), Chánh Dũng (Long Xuyên), Chánh Kiến, Chánh Pháp (Vũng Tàu), Chánh Quang (Bình Dương), Chánh Hòa (Cầu Kè), Chánh Quang (Rạch Giá),

Tại miền Trung chị Hoàng Thị Kim Cúc cho ngành Nữ sinh hoạt riêng, nên các đoàn Huynh trưởng Nữ được thành lập và cho tái lập đoàn Nữ Phật tử

HƯƠNG TRANG (thành lập tháng 12/1948) đã gián đoạn một thời gian và ra mắt vào ngày 16/5/1955.) Nhờ đoàn này có ý thức trách nhiệm nên đã giúp cho chị Cúc hoàn thành khóa huấn luyện Huynh trưởng dành cho ngành Nữ tại Thừa Thiên – Huế (chùa Diệu Mỹ) với tên Tư Xà.

4.- Đại Hội Huynh Trưởng GĐPT lần thứ 3/1955:

Đại hội được tổ chức từ ngày 1 đến ngày 3/8/1955 tại chùa Linh Sơn – Đà Lạt, dưới sự chứng minh của Thượng Tọa Thích Trí Quang, Chánh Hội Trưởng Tổng Hội Phật giáo Trung phần.

• Tổ chức Đại Hội do Gia đình Phật tử Đà Lạt đảm trách
• Mục đích của Đại hội
  • San dịnh một số điều khoản của Nội quy, thiết lập Quy chế Huynh trưởng
  • Tu chỉnh nguyên tắc tổ chức và điều hành sinh hoạt Đoàn Đội, Y phục –  Huy hiệu – Cấp hiệu- Đào tạo Huynh trưởng …
  • Quy chế Huynh trưởng
  • Y phục, huy hiệu, cấp hiệu:

Anh Võ Đình Cường bị chính quyền đương thời không cho phép vào dự Đại hội.

*    Đại biểu miền Bắc không có.

–  Việc áp dụng quy chế Huynh trưởng theo tinh thần của đại hội kỳ 3/1955, các BHD/GĐPT Trung phần cũng như Nam phần thiết lập Sổ Quản trị Huynh trưởng, xét xếp cấp và tổ chức thọ cấp.

Tổng hội Trung phần ra quyết định số 84/HD/TH/HT ngày 10/13/1956 xếp cấp Huynh trưởng:

• Anh Võ Đình Cường : cấp Dũng
• Anh Nguyễn Châu : cấp Tấn
• Anh Lương Hoàng Chuẩn – Trương Văn Sang – Trương Văn Trọng: Cấp Tấn
• Chị Hoàng thị Kim Cúc – Phạm Văn Sắc – Mã Thành Cưng : Cấp Tấn
• Anh Lê Văn Dũng – Chị Nguyễn Thị Út          :          Cấp Tấn
• Và 34 Huynh trưởng cấp TÍN + 46 Huynh trưởng cấp TẬP

– GĐPT NamViệt (1958) gồm có:

• Anh Tống Hồ Cầm             :  cấp Dũng
• Anh Nguyễn Văn Thục   :  cấp Tấn
• Anh Nguyễn Hữu Huỳnh : cấp Tần

– Thành lập các GĐPT Bắc Việt tại miền Nam (sau này thuộc hệ thống miền Vĩnh Nghiêm)

* Đại hội Huynh trưởng GĐPT Trung phần được tổ chức từ ngày 2 đến 5/8/1958 tại chùa Từ Đàm-Huế dưới sự chứng minh của Quý Thượng Tọa Thích Trí Quang, Thích Thiện Châu, Thích Huyền Quang.

+ Mục đích Đại hội :

• Báo cáo tình hình phát triển của các Tỉnh, thành
• Rút ưu khuyết điểm của việc áp dụng Quy chế Huynh trưởng và Nội quy GĐPT
• Bầu Ban Hướng dẫn GĐPT Trung phần

+ Trại huấn  luyện Huynh trưởng cấp II miến Trung – Huế (1958)

–    Khoảng cuối năm 1960, các GĐPT Nam Việt thuộc hội Phật Học Nam Việt tổ chức Hội Nghị tại chùa Xá Lợi thành lập BHD – GĐPT Nam Việt do anh Tống Hồ Cầm làm Trưởng Ban.

Như vậy tại Nam Việt có 3 BHD:

• BHD GĐPT Nam Việt
• BHD GĐPT Giáo Hội Tăng Già Bắc Việt tại miền Nam.
• BHD GĐPT Hội Việt Nam Phật Giáo tại miền Nam

Ban Hướng dẫn GĐPT thuộc Hội Tăng già Bắc Việt tại miền Nam, thành lập trường đào tạo Huynh trưởng A Dật Đa với chương trình Huấn luyện Huynh trưởng dài hạn, cung cấp Huynh trưởng có năng lực cũng như đạo hạnh vững vàng cho các đơn vị GĐPT. Trường do Ban Quản trị điều hành gồm các anh Nguyễn Quang Vui, Nguyễn Đình Thống, Ngô Mạnh Thu, Huỳnh Ái Tông.

– Tháng 7/1960, mở khóa Huấn luyện Tuệ Tạng chuẩn bị làm Huynh trưởng

– Dự định năm 1960 sẽ tổ chức Trại Họp bạn ngành Thiếu Vạn Hạnh tại Nha Trang và đang chuẩn bị sẵn sàng, nhưng giờ phút chót chính quyền đương thời không cho phép.

+ Trại họp ban ngành Thiếu Thừa Thiện – Huế (1960) tại Đồi  Thông chùa Từ Hiếu  vào dịp Hè với 3000 trại tham dự

+ Trại Huấn luyện Huynh trưởng cấp II – Kiên Thệ  tại Huế (1960)

+ Trại họp bạn Ngành Thiếu dự kiến sẽ tổ chức tại Khánh Hoà , nhưng chính quyến Trung ương cũng như Tỉnh Khánh  Hoà không cho phép

5.- Đại Hội Huynh Trưởng GĐPT  lần 4/1961:

Đại hội được tổ chức từ ngày 26 đến 28/12/1961 tại chùa Xá Lợi Saigon, gồm các BHD GĐPT Trung phần, Nam phần, hai BHD Bắc Việt tại miền Nam và đại biểu các Tỉnh, Thị trong toàn miền Nam Việt Nam.

Vì tình thế không thuận lợi, do chính quyền đương thời cố tình ngăn chặn sự phát triển tổ chức, vì thế Thượng Tọa Thích Thiện Minh, Ủy viên Thanh niên Phật tử Tổng hội Phật Giáo Việt Nam và Thượng Tọa Thích Thiện Hoa triệu tập Đại Hội với sự bảo trợ của Hội Phật học Nam Việt.

+ Các phái đoàn Đại biểu:

• BHD GĐPT Trung Việt: 14 Htr. và Đại biểu các Tỉnh 46 Htr.
• BHD GĐPT Nam Việt: 09 Htr. và Đb. các Tỉnh 41 Htr.
• BHD GĐPT thuộc Hội VNPG Bắc Việt tại miền Nam :  5 Htr.
• BHD GĐPT thuộc Hội Tăng Già Bắc Việt tại miền Nam : 5 Htr.

+ Mục đích Đại hội :

• Kiêm điểm tình chung của Tổ chức
• Đề bạt phương thức đối, ứng phó.
• Tu chỉnh Nội quy GĐPT
• San định Quy chế Huynh trưởng

+ Thành quả Đại Hội:

• Mục đích được thay đổi:
  “Đào tạo Thanh, Thiếu, Đồng niên Nam Nữ thành những Phật tử chân chính. Góp phần xây dựng xã hội theo tinh thần Phật giáo”.
• Châm ngôn Thanh, Thiếu niên :  BI – TRÍ – DŨNG
• Năm  (5) Điều luật : Như hiện nay đang sử dụng
• Châm ngôn của Oanh vũ ( Đồng niên) : HOÀ – TIN – VUI
• Ba (3) Điều luật:  Như hiện  đã sử dụng
• Quy chế Huynh trưởng được tu chỉnh để phù hợp với tình hình thực tế, nâng cao chương trình huấn luyện và tu học Huynh trưởng.  – Đại hội cung thỉnh Thượng Tọa Thích Thiện Hoa làm Trưởng Ban BHD – GĐPT Trung ương – Đại hội thỉnh kính mời Cư sĩ Chánh Trí Mai Thọ Truyền làm Đoàn viên  danh dự GĐPTVN.

+ Thành phần Ban Hướng dẫn :

• Trưởng ban : Thượng toạ THÍCH THIỆN HOA
• Phó Trưởng ban Ngành Nam : Anh Tống Hồ Cầm,
• Phó Trưởng ban Ngành Nữ : Chị Hoàng Thị Kim Cúc
• Tổng thư ký: Anh Trần Quang Thuận
• Phó Tổng Thư ký: Anh Cao Chánh Hựu.
• Thủ quỹ kiêm đại diện GĐPT Bắc Việt tại miền Nam: Anh Nguyễn Đức Lợi

+ Trại họp bạn Huynh trưởng Ba ngành tại Huế (1961)

+Tháng 7/1962, Trại Họp bạn ngành Thiếu của GĐPT miền Trung được tổ chức tại đồi Thiên Ấn-Quảng Ngãi.

+ Tháng 9/1962, Đại Hội Huynh trưởng thu hẹp tại Nha Trang, thảo luận tình hình đất nước và chuẩn bị cho GĐPT Việt Nam trong giai đoạn mới.

Cũng trong năm này BHD Trung ương xuất bản quyển “CƯƠNG YẾU GIA ĐÌNH PHẬT TỬ”.

(Còn tiếp…)