ĐẠO : Con đường Đạo đế chở đựng, chuyển tải những điều đức Phật dạy cho những ai đệ tử Phật muốn đi trên con đường quang đãng, thẳng tắp tiến đến đích Niết bàn. Thế nên, ĐẠO ĐẾ là nhân, NIẾT BÀN diệt đế là quả. Đó là cặp phạm trù nhơn quả “xuất thế gian”! Dù vậy, Đạo đế cũng chỉ là pháp “trợ đạo” mà thôi. Vì vậy, trong đạo đế có 37 “đề mục” đối tượng tư duy quán chiếu “tham thiền”, nhưng cũng chỉ gọi đó là 37 phần TRỢ ĐẠO !
Đường tu chớ vội kiếm tìm xa
Quán niệm “tự thân” “ngã sở” ta
Bốn chữ Như Lai răn : “NIỆM XỨ” !
Gốc từ “ngũ uẩn” “chuyển ngôn” ra !…
Nhóm đối tượng thứ nhất : TỨ NIỆM XỨ, bốn đối tượng rất căn bản trong hệ giáo lý Tứ đế. Là một khất sĩ chơn chánh tu hành, thường tư duy quán chiếu bốn niệm xứ : Thân, thọ, tâm và pháp nầy ! Thật nghĩa thẳm sâu của TỨ NIỆM XỨ nhằm soi rọi tự thân, khiến cho Thiền giả nhận thức rõ cái “NGÃ KHÔNG” của chính mình. tấm thân chỉ là sự nương gá của ngũ uẩn, sự kết hợp bởi thất đại, sự tạm mượn các duyên… Nó chỉ là một “sác thủ thú” mà thôi…!
Chiếc thân ngũ ấm quá mong manh
Vô ngã vô thường khổ quẩn quanh
Bất tịnh, bất bình luôn bất mãn
Thời gian… thọ mạng… cuối cùng KHÔNG
Quán THÂN BẤT TỊNH… món thứ nhất trong Tứ niệm xứ là quán phần sắc uẩn trong ngũ uẩn. Thấy rõ, nhận thức đích xác bằng trí tuệ của mình, thế là Thiền giả mở mang tri kiến Phật, Thiền giả lần lần thấy biết rõ cái tánh : SẮC chẳng khác KHÔNG… của hữu tình cũng như vô tình trong toàn bộ giáo lý đạo Phật !