Thiện ác ba thời ở một tâm
Đã, đang, chưa khởi gắng ghi lòng
Thẳng đường chánh niệm như vô niệm
Nhẹ bước công phu TỨ CHÁNH CẦN!
CẦN : Siêng năng. Siêng năng nghĩ thiện, nói thiện, làm thiện là tốt là lành. Cũng siêng năng nhưng siêng năng nghĩ ác, nói ác, hành động ác là xấu ác. Cho nên một khất sĩ đệ tử xuất gia của Phật, phải siêng năng học tập, luôn cảnh tỉnh thân, khẩu, ý mình qua bốn món “trợ đạo” chánh đáng : TỨ CHÁNH CẦN !
Một đạo sĩ thường tu tập an trú trong pháp vui hiện tại đang có. Dù vậy, người hành đạo không được lơi cảnh giác, kiểm điểm thân, khẩu, ý mình trong quá khứ cũng như tương lai. Đó là lý do Phật dạy cho các đệ tử hãy tu tập nhóm trợ đạo : TỨ CHÁNH CẦN.
Việc thiện đã sanh ở tâm cũng như ở cảnh thì phát triển mạnh lên. Việc thiện chưa sanh thì kích khởi được sanh. Việc ác đã sanh, cố gắng loại trừ buông bỏ. Việc ác chưa sanh, cảnh giác giữ gìn thân, khẩu, ý thanh tịnh, cố gắng loại trừ ác niệm manh nha… Tứ chánh cần, người Phật tử tại gia cư sĩ mà ứng dụng được là người : Tâm xuất gia rồi… Thật quý hóa thay !…
Ý dẫn đầu các pháp,
Ý làm chủ, ý tạo;
Nếu với ý ô nhiễm,
Nói lên hay hành động,
Khổ não bước theo sau,
Như xe, chân vật kéo.
Phẩm Song Yếu 1