Phật Giáo và Môi Trường Sinh Thái

Đối với các nước tiên tiến cũng như chậm phát triển, vấn đề môi trường không khí, nước, đất đai bị ô nhiễm có nguy cơ cao, nhưng vẫn chưa được nhận thức đúng mức là việc cấp bách cần đối phó.

Riêng ở nước ta, chỉ một việc sử dụng xe gắn máy quá nhiều đã dẫn đến tình trạng gia tăng lượng khí độc đáng kể trong không khí do khói xe thải ra. Ngoài ra, lượng nước thải nhiễm bẩn từ các nhà máy xả ra như trường hợp Formosa mới đây hay nơi này nơi nọ làm cá biển chết hàng loạt cũng góp phần đáng kể cho vấn đề hủy hoại môi sinh.

Dưới nhãn quan của Phật giáo, muôn sự, muôn vật sống trên hành tinh này đều tồn tại trong sự tương quan, tương duyên mật thiết với nhau. Không ý thức sâu xa tinh thần này, mà trái lại, với xu hướng chung của các nước phát triển lẫn nước nghèo nàn, chỉ lo khai thác tài nguyên thiên nhiên một cách bừa bãi để có lợi nhuận trước mắt cho thật nhiều, bất kể những thiệt hại lớn lao gây ra cho môi trường sinh thái.

Phật giáo là một tôn giáo giúp con người thăng hoa đời sống, nhưng không phải thăng hoa bằng cách phá hủy, triệt hạ các loài khác. Điều hết sức tốt đẹp theo tinh thần Phật dạy trên căn bản từ bi và trí tuệ, đời sống con người cần thăng hoa trong tinh thần tồn tại hỗ tương với muôn sự, muôn vật. Thăng hoa đời sống qua những việc làm hài hòa với người khác, với đoàn thể, với xã hội, với thiên nhiên, với tất cả những loài thấp kém hơn chúng ta.

Thiếu hiểu biết, sống ích kỷ, nhiềm tham vọng vô lý… loài người đang thu hẹp môi trường sinh thái, đang giảm dần mạng sống của chính mình và muôn loài. Quan trọng hơn nữa, việc thử nghiệm, sử dụng vũ khí nguyên tử, vũ khí hóa học cũng chính là tác nhân gây nên sự ô nhiễm nguy hại nhất cho môi trường sinh thái. Mối hiểm nguy khốc liệt này cần được các quốc gia giàu mạnh trên thế giới ý thức sâu xa và tự nguyện giảm thiểu càng nhiều càng tốt.

Tóm lại, để bầu khí quyển của trái đất còn được trong sạch, để lòng đất và dòng nước sông ngòi, biển cả còn là kho báu vô tận nuôi dưỡng được muôn loài, để sự sống của nhân loại và thiên nhiên trên hành tinh được lâu dài thêm, tất cả quốc gia trên địa cầu này cần hạn chế tối đa những  hoạt động gây ô nhiễm môi trường sinh thái và đồng thời phát triển những hoạt động trong sạch hóa thiên nhiên.

Không có gì quá đáng để nói rằng áp dụng được tinh thần Phật pháp cho sự thăng hoa của nhân loại vẫn là lời giải đáp đúng đắn vấn đề khủng hoảng môi sinh toàn cầu hiện nay.