Môi Trường Sinh Thái

I) Vũ trụ Quan Phật Giáo:

Phật giáo, khác với các tôn giáo khác, không tin có đấng tạo vật, đối với Phật giáo, thì vũ trụ và vạn hữu sinh ra chỉ do tự kỷ nhân quả tiếp nối mà thành, cái quả bây giờ là do cái nhân kiếp trước. Như thế đối với Phật giáo, vũ trụ là vô thỉ (có nghĩa không có cái ban đầu).

Sở dĩ người đời tin có một sự bắt đầu, là vì với một sự hiểu biết hạn hẹp có giới hạn của ý thức thấy gần mà không thấy xa, (như ví dụ cái bàn và con gà vậy) (trích tài liệu vạn hạnh).

Nguyên nhân thứ hai là cho người đời tin là có một bắt đầu của vạn hữu và vũ trụ là ý niệm sai lầm về quan niệm “có và không”. Khi ta nhìn vào khoảng không thì thấy là không, khi chúng ta nhìn vào kích thước, hình dáng, trọng lượng vv…thì bảo là có.

Nói một cách tuyệt đối, thì trong vũ trụ này, chưa bao giờ có một cái Không hoàn toàn không cả, cũng như những cái Có mà ta thấy chung quanh ta cũng không phải hoàn toàn vĩnh viễn có. Khi lấy riêng ra từng pháp mà xét thông qua tiến trình : thành, trụ, hoại, không, bởi vậy cái Không và Có đều xuất hiện một lần. Và dựa theo lời Phật dạy “vũ trũ hay thế giới là vô lượng, vô cùng, vô tận”.

Tóm lại mục đích của “thật tướng luận” là muốn cho chúng ta nhận ra rằng. Thực tại hay chân như không thể dùng ngôn ngữ và văn tự mà thấy được, trái lại, phải rời bỏ danh tướng mà trực nhận. Nhưng để có một ý niệm thô thiển về Chân như, hãy tự bảo rằng “chân như là cái gì trái hẳn với hiện tượng giới, hay hiện tượng giới là mặt trái của “chân như” do nhân duyên mà tựu thành.

Pháp giới tuy rộng lớn cùng khắp, nhưng chúng ta đã thấy trong đoạn nói về “duyên khởi luận” pháp giới và nhân sanh ảnh hưởng trực tiếp lẫn nhau. Hơn nữa như trong nghiệp cảm duyên khởi đã nói: vũ trụ do nghiệp lực của chúng sanh chiêu cảm kết thành tùy theo căn duyên của nghiệp mà xấu xa hoặc tốt đẹp.

II) Môi Trường:

Vũ trụ chúng ta sống là một vùng rộng lớn bao la khôn cùng “sự quan tâm và những khám phá trong ngành vật lý thiên văn và lý thuyết ” Big – Bang “làm khơi dậy cả hai vấn đề. Một là sự quan tâm lớn lao đến vũ trụ về cội nguồn họ sinh ra, họ sẽ đi về đâu và sự hiện hữu tồn sinh của họ”. Nhưng trước mắt xin đề cập đến môi trường của hành tinh xanh đã hiện hữu trong vũ trụ này hằng tỷ năm mà chúng ta đang tồn tại và thụ hưởng.

Nguy cơ đối với hòa bình và sự tồn tại trên trái đất, như chúng ta biết, đó là sự báo trước hành vi của con người trong việc thiếu tôn trọng về giá trị nhân văn. Sự phá hũy bản chất và tài nguyên thiên nhiên là kết quả của vô minh, lòng tham và thiếu sự quý trọng đời sống sinh vật trên trái đất.

Sự thiếu quý trọng này lan đến cả hậu duệ con người trên trái đất: chế độ tương lai sẽ thừa hưởng một hành tinh mênh mông bị xuống cấp, nếu hòa bình thế giới không trở thành hiện thực và sự phá hũy môi trường tự nhiên vẫn tiếp tục như mức độ hiện nay.

Tổ tiên chúng ta đã có quan niệm trái đất này giàu có và phong nhiêu, như nó “ đang là…” nhiều người trong quá khứ cũng đã thấy trong thiên nhiên có khả năng chịu đựng vô hạn, như bây giờ ta thấy được qua từng trường hợp nếu ta biết chăm sóc cẩn thận đến trái đất. Không thể tha thứ sự hũy hoại trong quá khứ mà kết quả là do vô minh. Ngày nay chúng ta tiếp nhận được nhiều thông tin rất thiết yếu để khảo sát lại một cách thẳng thắng những gì ta thừa kế được, những gì ta phải chịu trách nhiệm và những gì ta phải nhận thức để giáo dục sâu sắc với mọi người cùng vượt qua và tiến đến thời kỳ phát triển.

Rõ ràng đây là thời kỳ phát triển then chốt. Đối với tất cả mọi tổ chức Phật giáo dù ở thời kỳ nào, không phân biệt địa hạt, ranh giới, chủng tộc mà mọi người, ngoài những công tác từ thiện phải quan tâm nhất thiết vào môi trường giữ gìn và bảo vệ tối đa. Cái kỳ tích về khoa học kỹ thuật sẽ xứng hợp nếu không bị quá tải bởi quá nhiều bi kịch hiện thời, như nạn đói trên một phần thế giới, nạn tiệt chủng ở một số sinh vật, nạn thiên tai, địch họa ở một số nước , nói chung là cái lãnh thổ mà chúng ta đang giữ gìn.

Sự khám phá không gian bên ngoài diễn ra trong lúc những vùng đại dương, biển, nước sạch trong lòng đất không ngừng bị gia tăng ô nhiễm và những dạng sinh thể khác của trái đất mà ta chưa thể biết đến “theo Kinh Phật".

Nhiều cư dân, sinh vật, thảo mộc, côn trùng và cả những vi sinh vật mà chúng ta biết là hiếm, có lẽ đến thế hệ tương lai chẳng thể nào biết được. Phật giáo chúng ta phải đóng một vai trò tích cực trong công cuộc ấy.

III-) Sinh thái:

Theo giáo lý đạo Phật, có sự tùy thuộc mật thiết với nhau giữa môi trường thiên nhiên và các loài sinh vật hữu tình sống trong môi trường ấy đức Phật đã dạy :” trong bát nước có tám vạn bốn nghìn chúng sanh đang cư trú “. Nếu chúng ta khảo sát những loài vật khác nhau. Chẳng hạn như, báo ,cọp, sư tử… chúng ta đã biết rằng bản tính đã phú nó có răng nanh và móng vuốt nhưng trong các truyền thuyết Phật giáo thì “con sư tử trọng pháp” hoặc là các loài khác nữa. Những loài vật hiền từ như hươu, nai thuần túy ăn cỏ và dịu dàng dễ bảo mà hiện nay các vườn thú trên thế giới vẫn nuôi dưỡng rất phổ biến vì chúng nó có bản tính bất bạo động.

Để tồn tại chúng ta phải có một đời sống hợp quần như tính bình đẳng tôi đã nêu ở trên, quan hệ hiền hòa với bạn hữu là loài người, mà tình thương cũng trang trải vào môi trường thiên nhiên nữa . Đổ vỡ là hệ quả tất yếu của sự bất tín nhiệm .

Nếu chúng ta khai thác quá mức những lợi ích từ môi trường bây giờ, chính chúng ta phải chịu đau khổ và các điều kiện sống cũng sẽ thay đổi, khi chúng thay đổi một cách thảm hại thì hệ lụy ấy kéo theo một chuỗi sẽ đeo đuổi chúng ta trong cuộc sống này và thế hệ tương lai cũng sẽ bị ảnh hưởng.

Do vậy, để thành công trong công việc bảo vệ và giữ gìn môi trường thiên nhiên. Điều quan trọng nhất là thiết lập một sự quân bình nội tại mỗi con người của mình. Sự lạm dụng của mỗi người sẽ đe dọa như thế đối với cộng đồng nhân loại, đã phát sinh từ sự thiếu hiểu biết về môi trường.

Phật giáo chúng ta hiện nay. Đã và đang phát động lòng Từ bi để diệt trừ lòng vị kỷ của mỗi người điều ấy thật đơn giản, nếu các bạn luôn mỉm cười với mọi người thì họ cũng sẽ đáp lại tương tự, hoặc bằng một phong thái cởi mở thì kết quả cũng sẽ ngược lại họ sẽ đối xử với mình như vậy. “mọi người đều muốn có bạn chứ không ai muốn có kẻ thù”.

Nếu chúng ta lấy tiền bạc và quyền lực để kết bạn thì trong giai đoạn tạm thời có thể được, nhưng một khi tiền bạc và quyền lực không còn thì tình bạn đó cũng bị hũy diệt. Người cố gắng nỗ lực phấn đấu để trở thành giàu có , nhưng khi họ đã quá giàu có thì quanh mình không con ai , họ bỗng thấy cô đơn lại đi tìm những hụt hẫng mà từ lâu bị đánh mất .

Chúng ta có thể bỏ ra hằng triệu hoặc hằng tỷ đồng , để đi vào siêu thị nào đó, mua bất cứ một loại gì ? Nhưng không thể mua sự bình an của tâm thức. Nếu chúng ta muốn xác định sự hiện hữu của mình điều trước tiên chúng ta hãy có một ý thức chân chính về trách nhiệm đối với cộng đồng như một động lực trọng tâm, thì sự liên hệ với láng giềng với nhân loại điều được cải thiện.

Đối với Phật giáo sự bình an tâm thức là một phương pháp nỗ lực tu chứng lâu dài bằng pháp môn “thiền định” quán xét lại toàn bộ các hành vi tạo tác từ quá khứ, hiện tại, và vị lai, luôn luôn sàng lọc tâm ý, sạch làu mọi vọng niệm do tham, dân, si quấy nhiễu.

Hiện nay các nhà vật lý học, hạt nhân và thần kinh học nói rằng : khi khảo sát các hạt “tử” (particler) bằng một phương pháp rất chi tiết, sẽ thấy có một lực ảnh hưởng đến người quan sát, tức là cái biết ? Cái biết này là gì ? Câu trả lời đơn giản là: Con người là nhà khoa học. Các nhà khoa học biết rằng cái gì ? Bằng bộ não. Nhưng bộ não có hằng trăm triệu tế bào, mà các nhà khoa học phương tây chỉ mới xử dụng hằng trăm tế bào mà thôi. Thì sự liên quan giữa chữ Tâm với bộ não là mối tương quan giữa Tâm và Vật , bởi vậy Triết đông và Triết tây nên thảo luận dựa trên cơ sở này.