Mùa Xuân, Đi Tìm Cội Nguồn Hạnh Phúc

T.T.PHƯƠNG

Chúng ta đang sống trong một thời đại mà dường như số người đi tìm hạnh phúc đông hơn những người có hạnh phúc thật sự. Bao nhiêu sách vở được viết ra để dạy người ta cách đi tìm, chinh phục và xây dựng hạnh phúc nhưng kỳ lạ thay, càng đi tìm hạnh phúc, con người lại càng cảm thấy đau khổ và điều này chứng tỏ con đường mà người ta dùng để đi tìm hạnh phúc không phải là một con đường chân chính (chánh đạo). Nói cách khác, thứ "hạnh phúc" mà con người đi tìm chỉ là một ảo ảnh, "ảo ảnh của hạnh phúc", và cuộc truy tìm ảo ảnh bao giờ cũng là một cuộc rượt đuổi vô vọng.

Có lẽ, không giống với bất cứ một thời đại nào khác trong lịch sử, hạnh phúc trong thời đại hiện nay đã trở thành bị đồng nhất với tiền tài, danh vọng, địa vị… Tất nhiên không thể phủ nhận vai trò của những yếu tố này trong việc tạo ra một sự thỏa mãn nhất định nào đó của con người, nhưng sự cường điệu quá đáng những yếu tố này tất yếu sẽ dẫn đến một hiện tượng mà người ta gọi là "hạnh phúc giả" nhưng lại "đau khổ thật".

Những điều kiện ngoại lai của hạnh phúc như sức khỏe, của cải, địa vị…cũng là những yếu tố cần thiết để con người sống một cuộc đời xứng đáng với những giá trị sinh tồn mà nó vốn có. Nhưng rõ ràng đó chưa phải là những yếu tố đủ để con người có thể sống một cuộc đời hạnh phúc. Như Ngài Tenzin Gyatso đã chỉ ra: chính trạng thái tâm thức của con người mới là yếu tố quan trọng quyết định con người có thể đạt được mục tiêu hạnh phúc ngay trong cuộc sống thế gian này hay không.

xuan2

Trong kinh Tăng Nhất A Hàm, Đức Phật đã dạy:

"Này các vị khất sĩ, không có một sự vật nào khi không được điều phục mà có thể đem lại nhiều đau khổ như tâm của chúng ta;

Này các vị khất sĩ, không có một sự vật nào khi đã được điều phục và chế ngự mà lại có thể đem lại nhiều hạnh phúc như tâm của chúng ta"

Trong một đoạn Kinh khác, Ngài còn dạy thêm:

"Ta không thấy một pháp nào khác, này các vị khất sĩ, có thể đưa đến lợi ích lớn như là tâm được điều phục, tâm được hộ trì, được phòng hộ, được bảo vệ…" (Samyutta Nikaya)

Như vậy, với cái tâm thức phân biệt, đối đãi, so sánh, ganh tỵ, sân hận (TD: so sánh tài sản của mình với tài sản của những người khác giàu có hơn để từ đó sinh ra lòng ganh tỵ, thèm muốn…) thì chắc chắn hạnh phúc chỉ là một bóng mây mờ ảo và càng chạy theo hạnh phúc, người ta lại càng xa rời nói. Một xã hội giàu có về vật chất như xã hội phương Tây chưa chắc là một xã hội hạnh phúc, nhưng ngược lại một xã hội thiếu hẳn những điều kiện tối thiểu về vật chất và tinh thần cũng khó có thể đạt tới mục tiêu hạnh phúc của mình.

Điều quan trọng ở đây là làm thế nào để đạt được một cái tâm "tràn đầy mà rỗng lặng" , một sự bình an, thanh tịnh và hài hòa trong tâm thức, một sự từ bỏ những dục vọng, lạc thú thấp hèn của trần gian và bước đi những bước chân vững chãi, thảnh thơi trên con đường trở về với quê hương tâm linh đích thực của mình, đó mới thực sự là suối nguồn uyên nguyên của hạnh phúc, là bến đỗ tâm linh mà con người có thể an trú một cách tự do. Đạt được thứ "phẩm chất nội tại" vô cùng quí giá ấy, thì dù có thiếu thốn một số phương tiện vật chất "ngoại lai", con người cũng vẫn có thể sống một cuộc đời vui tươi, hạnh phúc, không hề bất mãn với cuộc sống.

xuan1

Có lẽ trong lịch sử phát triển của loài người chưa bao giờ con người lại tạo ra nhiều lạc thú như trong thời đại hiện nay nhưng cũng chưa bao giờ con người lại thống khổ như hiện nay. Với sự xuống cấp của môi trường tự nhiên và môi trường đạo đức, năm giác quan của con người được mở rộng hơn bao giờ hết để đón nhận tất cả những cảm thọ tiêu cực lẫn tích cực. Nhiều người lại đồng nhất hạnh phúc với khoái lạc, một khái niệm gắn liền với các lạc thú xuất phát từ ái dục. Nhưng, như Đức Phật đã dạy : "Bao giờ lòng ái dục tiềm ẩn chưa bị tận diệt, thì lòng sầu muộn sẽ còn phát sinh trở đi trở lại triền miên" (Kinh Pháp Cú)

Hoặc : "Trong cái vui phi thời của ái dục, vị ngọt rất ít mà chất cay đắng rất nhiều, cái hưởng thụ rất bé mà tai họa rất lớn: (Kinh Tam Đi Đề).

Từ bỏ lạc thú tầm thường của thế gian, đi tìm an tịnh cho tâm thức chính là con đường chân chính để tìm đến với hạnh phúc chân thực trong cuộc sống vậy.

Bạn cũng có thể thích
Để lại một trả lời

Địa chỉ email của bạn sẽ không được công bố.