CỔ HỌC TINH HOA

Mâu Thuẫn

Có người nước Sở làm nghề bán mâu, vừa bán thuẫn.

Ai hỏi mua thuẫn, thì anh ta khoe rằng: "Thuẫn này thật chắc, không gì đâm thủng."

Ai hỏi mua mâu, thì anh ta khoe rằng: "Mâu này thật sắc, gì đâm cũng thủng."

Có người nghe nói, hỏi rằng: "Thế bây giờ lấy mâu của bác đâm vào thuẫn của bác, thì thế nào?"

Anh ta không đáp ra làm sao được.

(Hàn Phi Tử)

Lời Bàn:

Ôi! một cái chắc, đâm không thủng, với một cái sắc, đâm gì cũng thủng, hai cái phản đối hẳn nhau thì cùng đi với nhau sao được! Thế mà người nước Sở dám khoe mộc, lại khoe giáo luôn ngay một lúc. Chẳng qua là chỉ vì mối lợi mà thành ra nói dối. Nhưng cái trò nói dối hay cùng, khi người ta hỏi đến lẽ, là không đối đáp làm sao được nữa. Có khác gì kẻ đem tượng gỗ ra chợ bán, khoe rằng: "Ai mua tượng về nhà, thì được giàu sang." Đến lúc có người bẻ: "Thế sao bác không để ở nhà cho được giàu sang, lại mang ra chợ bán làm gì?" thì tắc khẩu mà đành vác tượng về.

Giải Nghĩa:

Sở: Một nước lớn thời Xuân Thu ở vào vùng Hồ Bắc, Hồ Nam bây giờ.

Thuẫn: Đồ binh khí bằng gỗ, hình bầu dục để đỡ khi mũi nhọn đâm xỉa. Cái khiên thì đan bằng mây và hình tròn.

Mâu: Đồ binh khí, đầu nhọn, cán dài, dùng để đâm.